Το κάθισμα και το γραφείο πρέπει να ταιριάζει με τις σωματικές διαστάσεις του χρήστη.

Ολοι πλέν καταλαβαίνουμε πόσο σοβαρό είναι η τήσηση των παρακάτω κανόνων για ένα σωστό κάθισμα, σωστό γραφείο και σωστή στάση κατα την ανάπτυξη των παιδιών και ανηλίκων..

Γιαυτό καταθέτουμε για αρχή ένα πρώτο κείμενο που βρήκαμε στο διαδίκτυο και ας προσπαθήσουμε να μαζέψουμε επίσημη γνώση και πληροφορία για το παραπάνω θέμα....

Ανθρωπομετρία & Εργονομία
του καθίσματος

Ανθρωπομετρία είναι η επιστήμη που ασχολείται με τις διαστάσεις του ανθρώπινου σώματος, τις καταγράφει και τις ταξινομεί κατά κατηγορίες και Έθνη. Η ανθρωπομετρία αρχίζει από το 1870 όταν ο Βέλγος Μαθηματικός Quettet πρώτος έβαλε τις βάσεις αυτής της επιστήμης και δημοσίευσε σχετικές μελέτες. Από τότε η επιστήμη της ανθρωπομετρίας εξαπλώθηκε γρήγορα και τα στοιχεία της άρχισαν να εφαρμόζονται στη βιομηχανική παραγωγή προϊόντων αρχικά στην ένδυση - υπόδηση από το 1940.
Η εφαρμογή της ανθρωπομετρίας και εργονομίας στην παραγωγή είναι δύσκολη και πολύπλοκη διαδικασία όπως π.χ. η μέτρηση του μεγέθους του ανθρώπινου σώματος που διαφέρει ανάλογα με την ηλικία, το φύλλο, το γένος και το έθνος, συνέβαλαν όμως θετικά στις σύγχρονες απαιτήσεις λειτουργίας, στη δημιουργία σταθμών εργασίας δίνοντας τέλος σε καθημερινά λειτουργικά προβλήματα. Παραθέτουμε μεγέθη του ανθρώπινου σώματος κατά φύλλο.

Άνδρες Γυναίκες
Ελάχιστο ύψος (Ίντσες / μέτρα) 63,6/1,61 58,7/1,49
Μέσο ύψος (Ίντσες / μέτρα) 68,8/1,75 63,6/1,61
Μέγιστο ύψος (Ίντσες / μέτρα) 74,0/1,88 68,5/1,74

Όσον αφορά το μέγεθος της επιφάνειας του γραφείου, αυτό καθορίζεται
από το διαθέσιμο χώρο και το είδος της εργασίας για την οποία προορίζεται. Σημαντικό όμως στοιχείο είναι το ύψος του γραφείου από το δάπεδο
να μην υπερβαίνει 0,75 εκ. του
μέτρου, δεδομένου ότι το μέσο ύψος του μεσογειακού ανθρώπου που συγκαταλέγονται και οι Έλληνες είναι 1,70 μέτρα.

Το κάθισμα παρ' όλη τη μακραίωνη ιστορία του 2050 - 1600 π.Χ.,
παραμένει μέχρι σήμερα ελλιπώς σχεδιασμένο και αυτό οφείλεται
στις ανθρωπομετρικές και ανατομικές ιδιαιτερότητες αυτού που το χρησιμοποιεί.
Ένα κάθισμα για να είναι επιτυχημένο πρέπει να ταιριάζει στις
Ανατομικές Διαστάσεις του ανθρώπου που το χρησιμοποιεί, ώστε να
προσφέρει άνεση, ευκολία λειτουργίας, αποτελεσματικότητα και
ασφάλεια. Με άλλα λόγια το κάθισμα είναι σαν το «παπούτσι». Το ίδιο
νούμερο δεν ταιριάζει σε όλα τα «πόδια».
Το κάθισμα που προορίζεται για νέους δεν εξυπηρετεί το ίδιο άνετα τους υπερήλικες οι οποίοι χρειάζονται διαφορετικές προδιαγραφές και κατασκευές.

Η ίδια λοιπόν λογική προσέγγισης πρέπει να διέπει την επιλογή του τύπου καθίσματος ανάλογα με την ηλικία του, τη χρήση για την οποία προορίζεται (εργασία - μελέτη) και τις ώρες εργασίας -μελέτης, καθοριστικά της κατασκευής του.

Α) Το κέντρο βάρους (Center of Gravity)
Το κέντρο του βάρους του σώματος ενός ανθρώπου που κάθεται σε παράλληλο προς το έδαφος κάθισμα κα με την πλάτη σε ορθή προς αυτό γωνία, είναι μια κατακόρυφη νοητή γραμμή που περνάει 2,5 εκ. μπροστά από το κέντρο του στήθους και συναντά το έδαφος.
Όταν το κάθισμα δεν παρέχει την κατάλληλη σταθεροποίηση, ο άνθρωπος ενστικτωδώς προσπαθώντας να σταθεροποιήσει το βάρος του αλλάζει στάσεις πάνω στο κάθισμα. Η διαδικασία αυτή προκαλεί ανάλωση σωματικής ενέργειας και δημιουργεί την εντύπωση του άβολου καθίσματος. Η διανομή του βάρους του ανθρώπου σώματος πάνω σε ένα κάθισμα είναι 75% του όλου βάρους επάνω την έδρα του καθίσματος, 8% στην πλάτη και 17% στο δάπεδο.

Β) Το ύψος του καθίσματος (Seat Height)
Μια από τις βασικές προϋποθέσεις στο σχεδιασμό ενός καθίσματος είναι το ύψος της έδρας από το δάπεδο. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στην πίεση που δέχεται το αφρώδες υλικό (καλουπωτή πολυουρεθάνη) από το βάρος του σώματος και πόσο μειώνεται το αρχικό ύψος του καθίσματος.
Όταν η επιφάνεια του καθίσματος είναι αρκετά ψηλά για τον άνθρωπο, τότε οι μυϊκές επιφάνειες κάτω από τους μηρούς του πιέζονται πάνω στην έδρα του καθίσματος από το βάρος τους με αποτέλεσμα να περιορίζεται η κυκλοφορία του αίματος σε εκείνα τα σημεία. Εξ ίσου κακό είναι το ύψος του καθίσματος να μην επιτρέπει την άνετη και εξ ολοκλήρου επαφή των πελμάτων στο δάπεδο οπότε η σταθερότητα του σώματος ελαττώνεται. Επίσης όταν το κάθισμα είναι αρκετά χαμηλό τα πόδια αναγκάζονται να εκτείνονται πολύ μπροστά από το κάθισμα με αποτέλεσμα να μετατοπίζουν το κέντρο βάρους και να αναγκάζουν τον κορμό του σώματος να κλείνει προς τα εμπρός και μακριά από την επιφάνεια στήριξης της πλάτης. Η κλίμακα ρύθμισης του ύψους ενός καθίσματος είναι μεταξύ 37,5 και 52,5 εκ. για τους ενήλικες, με μέσο ύψος 43 εκ., να εξυπηρετεί το μεγαλύτερο ποσοστό των ενηλίκων.
Όταν το ύψος του καθίσματος είναι μέχρι 38 εκ. εξυπηρετεί ένα σχετικά ικανό αριθμό ενηλίκων με τη διαφορά ότι οι μεγαλόσωμοι άνθρωποι θα χρειασθούν χώρο για τα εκτεινόμενα πόδια τους και δημιουργούν πρόβλημα έγερσής τους από αυτά.

Γ) Το βάθος του καθίσματος (Seat Depth)
Μια επίσης βασική προϋπόθεση στο σχεδιασμό ενός καθίσματος είναι το βάθος του δηλαδή η απόσταση από τη μπροστινή πλευρά της έδρας μέχρι την επιφάνεια της πλάτης.
Όταν το βάθος του καθίσματος είναι αρκετά μεγάλο, τότε η μπροστινή πλευρά του πιέζει τις κλειδώσεις των ποδιών ακριβώς πίσω από τα γόνατα, περιορίζοντας έτσι την κυκλοφορία του αίματος από και προς τα άκρα των ποδιών. Σε ανθρώπους που εξ αιτίας της εργασίας των αναγκάζονται να κάθονται πολλές ώρες την ημέρα είναι τόσο επικίνδυνο ώστε να προκαλέσει «Θρομβοφλεβίτιδα».
Ο άνθρωπος που χρησιμοποιεί ένα κάθισμα με μεγάλο βάθος και προσπαθεί να μεταφέρει το σώμα του πιο έξω για να αποφύγει την πίεση αυτή, με τον τρόπο αυτό μεγαλώνει την απόσταση του σώματός του από τη στήριξη της πλάτης με αποτέλεσμα να αισθάνεται πόνους στην πλάτη και στην οσφυϊκή χώρα «Οσφυαλγία».
Αντίθετα όταν το κάθισμα έχει μικρό βάθος, περιορίζει την ολική στήριξη των μυϊκών επιφανειών των μηρών πάνω στο κάθισμα προκαλεί την αίσθηση κλίσης του σώματος προς τα εμπρός. Συμπερασματικά, το βάθος καθίσματος 43,2 εκ. εξυπηρετεί κατά μέσο όρο το 90% των ανθρώπων.

Δ) Η κλίση του καθίσματος (Seat Angle)
Οι κλίσεις των καθισμάτων μετρώνται πάντα σε σχέση με τον κάθετο άξονα της πλάτης προς το δάπεδο με κλίση - 5* προς τα εμπρός και + 12* προς τα πίσω (ανάκληση), κατά βούληση και ανάλογα με το μηχανισμό ανάκλησης που θα επιλεγεί.

Ε) Αφρώδη υλικά έδρας του καθίσματος (Seat Padding)
Τα αφρώδη υλικά σκοπό έχουν την ομαλή διανομή του βάρους του σώματος πάνω στην επιφάνεια του καθίσματος. Η αντίληψη ότι όσο πιο βαθιά και μαλακή είναι η έδρα του καθίσματος τόσο πιο άνετο είναι, δεν ευσταθεί. Το βαθύ κάθισμα με μαλακό γέμισμα (αφρώδες υλικό μαλακής πυκνότητας 200 -250), αναγκάζει το ισχιακό οστού να βυθιστεί πολύ μέσα σε αυτό με αποτέλεσμα όλο το φορτίο του βάρους του σώματος να μεταφερθεί στους γύρω από αυτό μύες και να προκαλέσει τοπικούς πόνους. Αυτά όσον αφορά την έδρα του καθίσματος.

Στ) Στήριξη της πλάτης (Back - rest)
Ο σχεδιασμός της πλάτης πρέπει απαραιτήτως να στηρίζει την οσφυϊκή χώρα και ανάλογα με το ύψος της να στηρίζει επίσης τη θωρακική χώρα και να εφάπτεται της σπονδυλικής στήλης με τις αντίστοιχες καμπυλότητες.
1. Η οσφυϊκή στήριξη (Lumbar Support)
Η πλάτη του καθίσματος που δεν στηρίζει σωστά την οσφυϊκή χώρα
και τη σπονδυλική στήλη μπορεί να προκαλέσει δυνατούς πόνους.
2. Η θωρακική στήριξη (Thoracic Support)
Το ελάχιστο ύψος της πλάτης του καθίσματος για στήριξη της οσφυϊκής
και θωρακικής χώρας είναι 50 -55 εκ.
3. Η στήριξη του ιερού οστού (Sacrum Support)
Η έδρα του καθίσματος πρέπει να έχει τις ανάλογες καμπυλότητες και
τα διαμορφωμένα αφρώδη υλικά να ακολουθούν την περιφέρεια της
λεκάνης με τρόπο ώστε να εξασφαλίζουν την άνεση και αποφυγή πίεσης
στην περιοχή του κόκκυγα.

Η) Η στήριξη των βραχιόνων «μπράτσα» (Armrests)
Η στήριξη στα μπράτσα του καθίσματος ανακουφίζει τους μύες από το βάρος των ώμων και των ίδιων των χεριών. Το ύψος των μπράτσων πρέπει να βρίσκεται τουλάχιστο στο ίδιο ύψος ή και ψηλότερα από το γραφείο ή τον πάγκο για να μην τρίβεται το αντιβράχιο στην κόγχη της επιφάνειας του γραφείου ή της εργασιακής επιφάνειας. Για το σκοπό συστήνουμε τα μπράτσα να είναι αυξομειούμενα καθ’ ύψος για να προσαρμόζονται στο ύψος του γραφείου ή της εργασιακής επιφάνειας και στο μήκος του αντιβραχίου, μειώνοντας έτσι το ενδεχόμενο του συνδρόμου του καρπιαίου σωλήνα και τενοντίτιδας του χεριού, που παρουσιάζονται συχνά σε χρήστες ηλεκτρονικών υπολογιστών και σε όσους επιδίδονται σε καθιστικά επαγγέλματα όπως αργυροχρυσοχόοι, ραδιοτεχνίτες, οδοντοτεχνίτες, ή άλλες δραστηριότητες.

Θ) Υποπόδιο (Foot-rest)
Απαραίτητο συμπλήρωμα ενός καλού καθίσματος είναι το Υποπόδιο και μάλιστα ανακλινόμενο γιατί:
Βοηθά την κυκλοφορία του αίματος των κάτω άκρων.
Ανακουφίζει το μυϊκό σύστημα από την πολύωρη αδράνεια και
Προσφέρει ισόρροπη κατανομή του βάρους του σώματος

Οι περισσότεροι νομίζω έχουμε μια δύσκολη εμπειρία του θρανίου στο Λύκειο, όπου τα πόδια είναι πάντα στο πλάι ή η καρέκλα ένα μέτρο πίσω ή να δυσκολευόμαστε να γράψουμε πάνω στο θρανίο...
Και νάχεις και τον καθηγητή να σε κοιτάει με μια ματιά....??????

Είναι αρκετό σοβαρό το θέμα και ο σύλλογος ετοιμάζεται να κάνει παρέμβαση στο υπουργείου Παιδείας...